5 اختلال خواب نادر و عجیب که شاید اسمش را نشنیده باشید

5 اختلال خواب نادر و عجیب

خواب در حقیقت باید دلپذیر ترین قسمت روز ما باشد ، بخشی که ما اجازه میدهیم بدنمان و ذهنمان آرام و رها شده  که بتوانند خود را بازسازی کرده برایمان انرژی دوباره کسب کنند و برای روز بعد آماده مبارزه  شوند .

اما برای برخی از افراد  که مبتلا به اختلال خواب نادر هستند در طول خواب اتفاق  عجیبی می افتد. چیزهای بسیار عجیب و غریبی که در بهترین حالت برای بیمار میتواند بسیار عذاب آور در بدترین حالت، مرگبار باشند رخ میدهد.

در اینجا نگاهی به 5 اختلال  خواب نادر ،وحشتناک و عجیب و غریب  می اندازیم:

1-سندرم کلین-لوین (KLS)

بسیاری از ما به دنبال آن روزهای جادویی هستیم که در آن می توانیم از چند ساعت خواب اضافی  لذت ببریم. اغلب به این دلیل  نیاز خواب بیشتر در ما بوجود میآید چون که مایلیم  مدت زمان خواب هایی که در هفته از دست رفته است را جبران کنیم، و گاهی اوقات فقط به این خاطر است که می خواهیم کمی بیشتر بخوابیم.

به هر دلیلی، چند ساعت اضافی خواب فقط چیزی است که به نظر می رسد مورد نیازمان است. اما آیا می توانید  تصور کنید که 23 ساعت بخوابید؟ نظرتان راجع به 23 ساعت  خواب در طول روز به مدت سه هفته پشت سره هم چیست؟ این مقدار خواب دیگر خیلی جادویی به نظز نمیرسد ، اما دقیقا همان چیزی است که بیماران مبتلا به سندرم کلاین-لوین تجربه می کنند.

اگرچه این اختلال به نام “سندرم زیبای خفته ”  هم شناخته میشود اما  این اختلال  عموما در مردان بالای 15 سال با علائم  و مشخصه های بارز در حدود 8 سال (بیشتر  از زنان) رخ می دهد. در طی وقوع این اختلال، بیماران روزانه تقریبا تمام روز را برای چند روز متوالی و یا تا چند هفته می خوابند. در طول دوره خواب بسیار دشوار است که آنها را بیدار کنید. و هنگامی که آنها از خواب بیدار میشوند، اغلب رفتارهای غیرمعمول و بیش از حد  از خود نشان می دهند مانند:  عیاشی و دیوانه وار غذا خوردن ، رفتارهای اجباری، افزایش  شدید میل جنسی، سردرگمی، بی تفاوتی، توهم، و بعضی اوقات رفتارهای کودکانه.

مدت زمان بین وقوع اختلال می تواند از 6 ماه تا یک سال طول بکشد، تا فرد مبتلا به الگوهای رفتاری و خوابیدن  کاملا نرمال برسد.

گرچه به علت مطالعه ای که در  مجله مغز منتشر شده است، علت این اختلال کمی شناخته شده است، اما در ارتباط با آن، بیش از دو سوم از بیماران در معرض عفونت بوده اند. تنها دارویی که اثبات شده  برایشان مفید است لیتیوم تثبیت کننده حالت(Mood Stabilizer Lithium) است.

2-فلج خواب

در طول خواب، چرخه بدن شما  در دو مرحله خواب با حرکت سریع چشم (REM) و  بدون حرکت سریع چشم (NREM) قرار دارد. در طول خواب REM، فعالیت مغز به طور قابل توجهی افزایش می یابد (مانند فعالیت مغز در طول دوره های بیداری) و باعث  میشود که خواب ببینید. به عنوان یک واکنش برای حفظ بدنتان در مقابل  تحقق این رویاها، بدن خود را در حالت فلج در حالی که در خواب REM هستید قرار میدهد  و  تمامی نیروی اختیاری عضلات را از کار میاندازد.

دقیقا همین قسمت هست که باعث وحشت میشود چون برخی از افراد در مرحله خواب REM بیدار میشوند در حالی که بدنشان همچنان در حالت فلج  شده است. در طول این مدت آنها از محیط اطراف خود آگاهی دارند اما قادر به حرکت و یا صحبت کردن نیستند.

به نظر می رسد که فلج شدن به قدر کفایت ترسناک نیست، بسیاری از افرادی که گزارش فلج خواب را تجربه می کنند،  تجسم بصری و گاه  توهم شنوایی و همچنین احساسات شدید ترس، پنیک و تنگی نفس دارند.  در گزارش بسیاری از مبتلایان گفته شده آنها  حضور چیزی  را در اتاق و یا حتی  قرار گرفتن آن  روی خود را در حال فشاردادن هوا از ریه هایشان حس کرده اند.

خیال پردازی در مورد سایه  افراد و چهره های مختلف موجود در اتاق چنان گسترده هستند که بسیاری از فرهنگ ها در سراسر جهان نام  گذاری کرده اند و با اسم های متفاوت جمله “انکوبوس”، “عجوزه پیر” یا “مرد سایه ایی”، “بختک” تعریف کرده اند. در کشور ما نیز باور بر این است که موجودات غیر ارگانیک نظیر جن شب ها به سراغمان میاید و از ما تغذیه میکنند. برخی هم میگویند بختک همان عجوزه ی پیری است که شبها از بدن جسمانی خود خارج شده و روی سینه ی ما مینشیند.

در ایالات متحده آمریکا همچنان برخی مردم فلج خواب را به عنوان تفسیر داستان های ملاقات آدم فضایی ها  از زمین و سرقت و آدم ربایی ها بیان میکنند.

فلج خواب نسبتا شایع است. تخمین زده شده که تقریبا 50٪ افراد حداقل یک قسمت از فلج خواب را در طول عمر خود تجربه می کنند، اما تنها 4٪ از افراد بیش از 5 قسمت داشته اند.

با وجود این که فلج خواب برای بیمار میتواند ایجاد احساس ترس شدید کند،  اما عملا بی ضرر است و بیشتر مردم قادر به بازیابی حرکت اندام های خود پس از چند لحظه یا دقیقه میشوند. با این حال، پس از این تجربه ترسناک بازگشت به خواب، احتمالا  بیشتر طول خواهد کشید.

3-اختلال رفتاری خواب REM

در انتهای دیگر طیف فلج خواب، اختلال شناخته شده ی دیگری به نام  اختلال  رفتاری خواب REM وجود دارد. این اختلال زمانی اتفاق می افتد که بدن در طول خواب فلج نشود، به طوری که  فرد خوابیده اجازه عمل به رویاهایش را داشته باشد.

این اختلال  بسیار ترسناک محک زده شود ، به ویژه هنگامی که رویاهایی که به آن عمل می کنند، ماهیت خشونت آمیز داشته باشند. چنین اعمال می تواند شامل داد زدن و فریاد زدن ، مشت زدن، لگد زدن، سقوط کردن، کوبیدن، پریدن از رختخواب و حتی دویدن باشد. اختلال رفتاری خواب REM می تواند منجر به صدمه زدن به  خود بیمار و همسرانشان شود.

حتی ترسناکتر  از این ،ارتباط بین اختلال رفتاری خواب REM و سایر اختلالات عصبی است. با توجه به مقاله ی “عملکردهای ما در رویاهای ما ممکن است منجر به آسیب شود”، اختلال رفتاری خواب REM اغلب با سایر اختلالات عصبی مرتبط است، و 50٪ از بیماران اختلال دیگری مانند بیماری پارکینسون، دمانس با اجسام لووی و آتروفی سیستم چندگانه دارند.

کسانی که دارای اختلال رفتاری REM هستند نیز 65٪ بیشتر احتمال  این که اختلالات دیگری را در سال ها یا حتی دهه های بعد از ظهور اولین علائم پیدا کنند دارند.

4-سندرم انفجار سر (EHS)

اسم سندرم انفجار سر به نظر مانند یک فیلم هالیوودی برای یک داستان علمی تخیلی میرسد، اما باید بدانید این یک اختلال واقعی است. با این حال، بر خلاف برخی از اختلالات دیگر  که در این جا دربارش صحبت کردیم ، این وضعیت دقیقا همان چیزی  که به گمان میرسد نیست و سرانجام  سر کسی منفجر نمی شود.

بیماران مبتلا به EHS اختلالات توهم شنوایی در خواب را تجربه میکنند. معنی این است که وقتی آنها شروع به خواب رفتن می کنند یا در مدت زمان کوتاهی وارد خواب می شوند، با صدای  بسیار بلندی  از خواب میپرند.. بیشتر افراد مبتلا به این سندرم گزارش می دهند که صداهایی شبیه به انفجار، شلیک گلوله،  محکم خوردن درب ها، فریاد های بلند و یا  صدای سنج هایی که به هم میخورند را میشنوند. گاهی اوقات توهم بصری همراه نورهای چشمک زن روشن  با صدا توام میشود.

با این  که ممکن است  بسیار وحشتناک به نظر بیاید بیدار شدن با چنان صداهای مهیب و ناگهانی ، اما پی آمد آن صداهای شدید، درد و یا سردردهای باقی مانده از گذشته  وجود ندارد.اما اکثر مبتلایان احساس پنیک( ترس شدید) و اضطراب قبل از بیدار شدن و (بطور واضح) بعد از بیدار شدن میکنند.

در حالی که  سندروم انفجار  سر به خودی خود یک اختلال مضر نیست،  اما در افرادی که علائم تکراری مداوم دارند می تواند ترس  از خوابیدن را ایجاد کند که در نهایت میتواند منجر به اختلال خواب دیگری شود: هجوم بی خوابی ( ایسومنیا)

5-بی خوابی خانوادگی کشنده (Fatal Familial Insomnia/FFI)

آیا شما تا به حال فکر کرده اید  که می توانید از کمبود خواب بمیرید؟ پاسخ بله است. بله، شما می توانید …به نوعی

بی خوابی خانوادگی کشنده شرایطی است  که  با  به سختی خوابیدن  در یک شب شروع می شود و  همانطور به طور پیوسته افزایش می یابد تا  اینکه فرد مبتلا در عرض چند ماه دیگر قادر به خوابیدن نباشد.

فقدان خواب  به خودی خود برای قربانیان کشنده نیست، بلکه به علت دیگر نشانه هایی که در مدت کوتاهی پس از شروع به از دست دادن توانایی رفتن به خواب، شروع می شوند خطرناک است.

بدن شروع به عملکرد غیر طبیعی سیستم عصبی اتوماتیک می کند که منجر به اشکال  در کنترل فشار خون، ضربان قلب و  کنترل دمای بدن میشود.

نشانه های FFI (بی خوابی خانوادگی کشنده) عبارتند از: بی خوابی، فشار خون بالا، ضربان قلب، عرق بیش از حد، پیاده روی دشوار، تکان ناگهانی عضلات، توهم، کاهش وزن، دمانس، و در نهایت مرگ.

بیخوابی خانوادگی کشنده در حال حاضر قابل درمان نیست (اگرچه ممکن است برخی از علائم درمان شود) و یک اختلال بسیار شدید است. این  عارضه می تواند از 6 ماه تا 3 سال با پیشرفت تقریبا اجتناب ناپذیر به سمت کما و مرگ با میانگین طول عمر و بقا 18 ماهه ادامه یابد.

اگر فکر میکنید ممکن است یکی از این اختلالات خواب نادر را داشته باشید یا دچار مشکل خوابیدن، بی خوابی ، بیدار ماندن در طول روز یا مباحث و سوالات دیگری در رابطه با خواب  هستید  با کلیک کردن روی لینک زیر، با  کلینیک خواب بهرست تماس بگیرید. به عنوان یکی از بهترین و معتبرترین  کلینیک های  خواب در ایران با داشتن کادر قوی پزشکی و متخصصین خواب ، هر ساله ما به درمان هزاران فرد مبتلا به اختلالات خواب  در هر دو نوع  معمول و نادر کمک می کنیم.

مترجم و محقق: محجوبه فاموری