تشریح هراس شبانه
ترس یا هراس شبانه در دسته اختلالات پاراسومنیا یا خواب پریشی قرار دارد. پاراسومنیا به وقایع ناخواسته ای اطلاق می شود که در حین خواب به وجود می آیند.
تحت این شرایط، فرد در رختخواب می نشیند و جیغ یا فریاد های بلند و هولناکی سر می دهد. این جیغ و فریاد ها ممکن است با لگد یا مشت زدن همراه باشد. در این حالت ممکن است فرد دیدن چیزهایی را بازگو یا فریاد کند که دیگران قادر به دیدن یا درکش نیستند. در این حالت، چشم ها کاملا باز است و ترس قابل توجهی در آن ها رویت می شود و ضربان قلب به شدت افزایش می یابد. حتی ممکن است عرق کنید و تنفس تان بسیار شدید شود. در این زمان، ممکن است از رختخواب بیرون بپرید و دور تا دور خانه بدوید. این پاسخ بیشتر در بزرگسالان شایع است. این اختلال ممکن است منجر به بروز واکنش های خشونت بار نیز گردد.
افراد مبتلا، در اپیزود هایی از هراس شبانه، به صداها پاسخ نمی دهند و به سختی می توانند از خواب بیدار شوند. هنگامی که آنها از خواب بیدار می شوند، بسیار گیج خواهند بود. آنها ممکن است ندانند کجا هستند یا چه اتفاقی افتاده است. در اغلب موارد، آنها هیچ خاطره ای از آنچه رخ داده است ندارند. گاهی اوقات، ممکن است قسمت کمی از یک رویا را به یاد بیاورند. هنگامی که اپیزود هراس شبانه به پایان می رسد، مدت زمان زیادی طول می کشد تا فرد بتواند آرام شود.
این اختلال اغلب در سومین فاز زمان خواب تان رخ می دهد. این فاز، مرحله موج آهسته خواب است. اپیزود های این اختلال در بزرگسالان می تواند در هر زمانی از چرخه خواب رخ دهد.
در این وضعیت، آسیب های جدی و حتی مرگباری می تواند رخ دهد. تلاش برای فرار از بستر یا مبارزه می تواند به بیمار یا دیگران آسیب برساند. افراد مبتلا ممکن است از بروز هراس شبانه در خود خجالت بکشند. و این امر می تواند تا حد زیادی بر روابط آنها با دیگران تأثیر بگذارد.
علائم هراس شبانه
فرد در هراس شبانه ممکن است:
- در رختخواب بنشیند
- جیغ یا فریاد بزند
- اقدامات خطرناک انجام دهد
- به سختی بیدار شود
- هنگامی که از خواب بیدار می شود، گیج شود
- به خاطر نیاورد که چه اتفاقی افتاده است
عوامل خطر
این اختلال در کودکان شایع تر است و به طور مساوی بر مردان و زنان تاثیر می گذارد. این اختلال ممکن است تا 6.5٪ از همه کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. هراس شبانه زمانی شروع می شود که یک کودک، سنی بین 4 تا 12 سال داشته باشد. کودکان مبتلا به هراس شبانه اغلب در خواب صحبت می کنند و راه می روند.
در موارد نادر، این اختلال می تواند در بزرگسالی آغاز شود. به طور کلی، تنها حدود 2.2٪ از بزرگسالان به این اختلال دچار می شوند. تعداد بسیار کمی از افراد بالای 65 سال نیز دارای هراس شبانه هستند.
در رابطه با این اختلال، یک پیوند ژنتیکی و خانوادگی قوی وجود دارد. از این رو ممکن است در چندین عضو یک خانواده رخ دهد.
بسیاری از بزرگسالانی که دارای هراس شبانه هستند، احتمالا سابقه یکی از موارد زیر را نیز دارند:
- اختلال دو قطبی
- برخی از اختلالات افسردگی
- اختلالات اضطرابی
مشخص نیست که ارتباط بین این اختلالات روانی در بزرگسالان تا چه حد است. در کودکان، به نظر نمی رسد که ارتباطی بین اختلالات روانی و هراس شبانه وجود داشته باشد.
اپیزود های هراس شبانه و راه رفتن در خواب، اغلب علل مشابه به یکدیگر دارند. این موارد عبارتند از:
- محرومیت از خواب
- پر کاری تیروئید
- سردرد میگرنی
- آسیب سر
- آنانسفالی (تورم مغزی)
- سکته مغزی
- دوره قبل از قاعدگی
- ورم معده
- فشار فیزیکی یا روحی
- آپنه انسدادی خواب
- سایر اختلالات یا حوادث مرتبط با خواب
- مسافرت رفتن
- خوابیدن در محیطی نا آشنا
- مصرف برخی از داروها
- مصرف و سوء مصرف الکل
- سر و صدا یا نور
- تب در کودکان
تشخیص
داشتن هراس شبانه در کودکان بسیار طبیعی و نرمال است. و به طور معمول نیازی به درمان پزشکی نیست. والدین باید از نزدیک مراقب کودک خود باشند. یک فرد بالغ که به هراس شبانه دچار می شود یا در معرض آن قرار می گیرد، بیشتر در معرض آسیب قرار دارد در این مورد، توصیه می شود جهت مشاوره به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ممکن است از شما بخواهد اطلاعات خواب خود را به چندین هفته در یک دفتر یادداشت بنویسید. این اطلاعات شامل زمانی است که شما به طور معمول به خواب می روید و بیدار می شوید. شما همچنین می توانید میزان خواب خود را با استفاده از مقیاس خواب آلودگی اپوورث (Epworth Sleepiness Scale) بررسی کنید.
پزشک همچنین باید از مصرف دارو، الکل و سابقه خانوادگی تان نیز مطلع باشد. حتما پزشک تان را از مصرف هر گونه مواد مخدر، الکل و دارو در گذشته یا حال مطلع کنید. همچنین اگر دچار اختلالات خواب یا اختلالات عصبی شده اید، به پزشک اطلاع دهید.
یک متخصص طب خواب سعی خواهد کرد تا تعیین کند که آیا چیز دیگری وجود دارد که موجب بروز هراس شبانه در شما شده یا علائم بدتر را کرده است. این موارد عبارتند از:
- یک اختلال خواب دیگر
- یک وضعیت پزشکی
- مصرف دارو
- اختلال در سلامت روان
- سوء مصرف مواد
ممکن است لازم باشد تست خواب انجام دهید. این نوع تست، یک پلی سومنوگرافی است. تست خواب، بهترین روش برای ارزیابی خواب شماست. این تست، نمودار امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس تان در طول خواب را نشان می دهد. همچنین حرکات دست و پا را ثبت می کند. تست خواب نشان خواهد داد که آیا شما به سایر اختلالات خواب مبتلا هستید یا خیر. نمونه هایی از این اختلالات شامل آپنه خواب و اختلال حرکتی اندام ها است. این روش، همچنین شدت مشکل را نشان می دهد. این تست همچنین به شما نشان می دهد که آیا در طول شب برای انجام امور غیر معمول از خواب بیدار می شوید یا خیر.
درمان هراس شبانه
در خصوص کودکان، هیچ گونه درمان خاصی نیاز نیست و هراس شبانه تا رسیدن به سنین نوجوانی خودبخود بر طرف می گردد.
هراس شبانه در مواردی که خواب به دلیل مشکلات خواب دیگری منقسم می شود نیز می تواند رخ دهد. آپنه انسدادی خواب یک مشکل پزشکی شایع است که می تواند منجر به بیدار شدن ناگهانی از خواب شود. این امر ممکن است خطر بروز انواع پاراسومنیا مانند هراس شبانه را افزایش دهد. نشانه های آپنه انسدادی خواب شامل خروپف، بیدار شدن از خواب با حالت خفگی و خواب آلودگی روزانه است. درمان آپنه انسدادی خواب ممکن است باعث بهبود هراس شبانه نیز شود.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش
با سلام و خسته نباشین،یسوال داشتم،داداشم (۲۰ساله)الان یعنی ساعت ۵صبح به طرز وحشتناکی از خواب بیدار شده بود و تا بیرون از اتاقش و حال پذیرایی رفته بود در حالیکه حین رفتن فریاد های وحشتناکی میکشید،موقعی که گرفتیمش گفت هیچی از خوابش به یاد ندارد تقریبا یه دوماهی بود حالش خوب شده بود ،قبلا هم اینطوری شده یعنی دکتر اینا رفتیم اثری ندارد و تازه یسالی میشه که اینطوری میشه،ممنون میشم راهنماییمون کنین