تشریح اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری
اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری (DSP) یکی از چندین اختلال خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. این الگوی خواب، معمولا با 2 ساعت تاخیر یا بیشتر در فاز خواب و بیداری همراه است. این تاخیر زمانی هنگامی رخ می دهد که ساعات خواب و بیداری در شب و صبح تغییر کند. در این حالت وقتی به خواب می روید، خواب تان طبیعی است. اما این تاخیر منجر به تغییر الگوی خواب شما می شود. هنگامی که این الگوی خواب با امور کاری یا اجتماعی تان تداخل پیدا کند، می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود.
افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری ترجیح می دهند شب ها دیروقت بخوابند و صبح ها دیر تر بیدار شوند. چنین افرادی ممکن است از خواب کافی و با کیفیتی هم برخوردار باشند. یکی از علائم این اختلال، مشکل در به خواب رفتن تا دیروقت است. علامت دیگر این است که صبح ها برای رفتن به محل کار یا مدرسه به سختی از خواب بیدار شوید. این علائم می توانند اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری را مشابه بی خوابی سازد. در اثر این اختلال، عملکرد روزانه می تواند به شدت مختل می شود. این امر می تواند منجر به خواب آلودگی و خستگی بیش از حد شود. افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری هنگامی که بتوانند طبق برنامه های خود خوابند، اغلب زمانی که احساس خستگی کنند، می خوابند و صبح ها هر زمانی که خواب شان کامل شود، بیدار می شوند. در این مورد، آنها هیچ گونه شکایتی از مشکلات خواب ندارند و هیچ احساس ضعف و خستگی در طول روز نمی کنند.
علائم اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری
افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری ممکن است:
- در الگوی خواب تان در رابطه با زمان خواب و زمان بیداری مورد نظرتان تأخیر داشته باشید
- هنگام خوابیدن در زمان مورد نظر در شب مشکل دارید
- قادر به بیدار شدن در زمان مد نظر یا قابل قبول از لحاظ اجتماعی نیستید
- هنگامی که طبق روال خود می خوابید، خواب تان مدت و کيفيت مناسبی داشته باشد، اما ثبات نداشته باشد، و با آنچه در نظر گرفته اید فاصله داشته باشد
- ثبات داشته باشد اما مدت زمان خواب تان را برای حداقل هفت روز به تاخیر بیاندازد
همچنین مهم است بدانیم که آیا چیز دیگری وجود دارد که موجب مشکلات خواب شما شده است. آنها ممکن است نتیجه یکی از موارد زیر باشند:
- یک اختلال خواب دیگر
- یک وضعیت پزشکی
- مصرف دارو
- اختلال در سلامت روان
- سوء مصرف مواد
عوامل خطر
نرخ دقیق اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری در جمعیت عمومی ناشناخته است. این اختلال در نوجوانان و بزرگسالان جوان بسیار شایع تر است. بین 7٪ تا 16٪ این جمعیت ممکن است به این اختلال مبتلا باشند. اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری در 10٪ از افراد مبتلا به نارسایی مزمن مشاهده می شود. افرادی که تمایل دارند شب زنده دار باشند، احتمالا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری مبتلا هستند و از اینرو به آن ها “جغد شب” گفته می شود.
احتمال دارد برخی از مولفه های ژنتیکی در این اختلال نقش داشته باشد. برخی از عوامل محیطی نیز ممکن است دخیل باشند. کمبود قرار گیری در معرض نور خورشید صبحگاهی ممکن است این شرایط را بدتر کند. بیش از حد قرار گرفتن در معرض نور خورشید تابان نیز ممکن است علائم این اختلال را افزایش دهد. سابقه خانوادگی در حدود 40٪ از افراد مبتلا به این اختلال شایع است.
تشخیص
اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری به سادگی با تغییرات طبیعی خواب و دیگر انواع بی خوابی اشتباه گرفته می شود. مشاوره با متخصص خواب بهترین گزینه برای کمک به تشخیص مشکلات خواب کنونی است. پزشک همچنین قادر خواهد بود به شما در طرح ریزی یک برنامه برای اصلاح این مشکلات کمک کند. یک متخصص می تواند عوامل موثر بر این مشکل را ارزیابی کند. این مشکلات شامل عوامل اجتماعی و رفتاری هستند.
متخصص خواب یک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهد داد. وی همچنین در خصوص سوابق این مشکلات خواب با شما صحبت خواهد کرد. قبل از مراجعه به یک متخصص خواب، بهتر است عادات خواب خود را در دفتری یادداشت کنید. این اطلاعات را در روز مراجعه همراه خود ببرید. یادداشت عادات خواب، یک روش سیستماتیک برای پیگیری الگوی خواب شماست. شما باید زمانی را که به رختخواب می روید، زمان لازم برای خوابیدن و زمان بیداری تان در صبح را ثبت کنید. یادداشت خواب اغلب یک الگوی منظم از مشکل به خواب رفتن را نشان می دهد. این اطلاعات باید شامل زمان هایی که از خواب بیدار می شوید و مجددا به خواب می روید نیز باشد.
معمولا به تست خواب شبانه نیازی نیست. تنها در مواردی که در معرض اختلالات خواب دیگر باشید، ممکن است تست خواب انجام شود. این نوع تست، یک پلی سومنوگرافی است. تست خواب، بهترین روش برای ارزیابی خواب شماست. این تست، نمودار امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس تان در طول خواب را نشان می دهد. همچنین حرکات دست و پا را ثبت می کند. تست خواب نشان خواهد داد که آیا شما به سایر اختلالات خواب مبتلا هستید یا خیر. نمونه هایی از این اختلالات شامل آپنه خواب و اختلال حرکتی اندام ها است. این روش، همچنین شدت مشکل را نشان می دهد. از آنجا که زود به خواب می روید و زود از خواب بیدار می شوید، تست خواب باید در طول زمان خواب تان انجام شود. اگر اختلال خواب دیگری نداشته باشید، مطالعه خواب باید خواب شما را به صورت طبیعی نشان دهد.
درمان اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری
نشان داده شده است که مصرف ملاتونین به طور موقت در نوجوانان موثر است و ممکن است در بزرگسالان تا حدودی موثر باشد. ملاتونین هورمونی است که به طور گسترده در شکل مکمل در دسترس قرار دارد. این هورمون به طور طبیعی توسط بدن شما تولید می شود و نقش مهمی در خواب دارد. ملاتونین با ارسال این سیگنال به بدن که زمان خواب تان در حال نزدیک شدن است، به تنظیم چرخه خواب تان کمک می کند.
برای اطمینان از موثر ترین راه درمان، دوز و زمان بندی مصرف ملاتونین باید توسط یک متخصص خواب تعیین شود.
نور درمانی روش دیگری برای تغییر چرخه شبانه روزی خواب محسوب می شود. اما استفاده مشخص از آن برای اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری به خوبی تایید نشده است. به طور تئوری، قرار گرفتن در معرض نور روشن باید در مدت کوتاهی پس از بیدار شدن از خواب در زمان دلخواه در صبح رخ دهد. به همین ترتیب، در ساعات شب باید از روشنایی در فضای باز اجتناب شود. نور درمانی در ترکیب با درمان رفتاری برای کودکان و نوجوانان ممکن است گزینه درمانی مناسبی باشد. درمان رفتاری شناختی (CBT) به شما کمک می کند که اقدامات یا افکاری که توانایی شما برای خواب خوب را سلب می کنند، تغییر دهید. همچنین به شما کمک می کند عادت هایی را که الگوی خواب سالم را تشکیل می دهند، در خود نهادینه کنید.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش