انواع اختلالات چرخه خواب شبانه روزی

این دسته از اختلالات شامل شرایطی می شود که زمان خواب در آن ها از حالت انطباق خارج می شود. افراد مبتلا به یکی از این اختلالات، معمولا زمان خواب مشخصی در شب ندارند.

در ادامه این مطلب با انواع اختلالات چرخه خواب شبانه روزی آشنا خواهید شد.

اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری

اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری (DSP)  یکی از چندین اختلال خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. این الگوی خواب، معمولا با 2 ساعت تاخیر یا بیشتر در فاز خواب و بیداری همراه است. این تاخیر زمانی هنگامی رخ می دهد که ساعات خواب و بیداری در شب و صبح تغییر کند. در این حالت وقتی به خواب می روید، خواب تان طبیعی است. اما این تاخیر منجر به تغییر الگوی خواب شما می شود. هنگامی که این الگوی خواب با امور کاری یا اجتماعی تان تداخل پیدا کند، می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود.

افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری ترجیح می دهند شب ها دیروقت بخوابند و صبح ها دیر تر بیدار شوند. چنین افرادی ممکن است از خواب کافی و با کیفیتی هم برخوردار باشند. یکی از علائم این اختلال، مشکل در به خواب رفتن تا دیروقت است. علامت دیگر این است که صبح ها برای رفتن به محل کار یا مدرسه به سختی از خواب بیدار شوید. این علائم می توانند اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری را مشابه بی خوابی سازد. در اثر این اختلال، عملکرد روزانه می تواند به شدت مختل می شود. این امر می تواند منجر به خواب آلودگی و خستگی بیش از حد شود. افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری هنگامی که بتوانند طبق برنامه های خود خوابند، اغلب زمانی که احساس خستگی کنند، می خوابند و صبح ها هر زمانی که خواب شان کامل شود، بیدار می شوند. در این مورد، آنها هیچ گونه شکایتی از مشکلات خواب ندارند و هیچ احساس ضعف و خستگی در طول روز نمی کنند. بیشتر بخوانید…

اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته

اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته (ASP)  یکی از چندین اختلال خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. این اختلالات در افرادی رخ می دهند که در اوقاتی که با ساعات خواب عادی همخوانی ندارد، می خوابند. افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  در اصطلاح “مرغ سحر” نامیده می شوند. آن ها از چند ساعت قبل از ساعت خواب معمول به خواب می روند و در نتیجه صبح ها، بسیار زودتر از زمانی که معمولا افراد از خواب بیدار می شوند، بر می خیزیند.

افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  در ساعات پایانی بعد از ظهر احساس خواب آلودگی می کنند. آن ها معمولا بین ساعات 6 تا 9 شب به خواب می روند. از آن جایی که زود به رختخواب می روند، صبح ها نیز زودتر از خواب بیدار می شوند. ساعات بیداری آن ها معمولا بین 2 تا 5 صبح است. با وجودی که این زمان بندی بسیار زود هنگام است، اما خواب این گونه افراد کاملا طبیعی محسوب می شود.

همه اختلالات چرخه شبانه روزی مرتبط با خواب نیز در اوایل صبح رخ می دهند. این شامل ترشح ملاتونین و هورمون های دیگر است. منحنی دمای بدن نیز در ساعات اولیه صبح تغییر می کند. همین موضوع به عنوان نشانگری جهت تشخیص این اختلال مورد استفاده قرار می گیرد.

برخی از افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  قادر به پیروی از این برنامه هستند. اما اغلب مشکلات زمانی رخ می دهند که برنامه های اجتماعی به اواخر بعد از ظهر یا شب موکول شود. این امر سبب می شود که این افراد برای بیدار ماندن کلنجار بروند. در طول شب نیز ممکن است از نظر دیگران خسته به نظر برسند. از دست دادن چندین ساعت از خواب شبانه به مرور زمان می تواند موجب محرومیت از خواب مزمن در آن ها شود. این امر منجر به خواب آلودگی واقعی می شود. حتی در صورت محرومیت از خواب، افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته همچنان تمایل به بیدار شدن در اوایل صبح را دارند.

افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  ممکن است مشکل خود را با مورد دیگری اشتباه بگیرند. ممکن است فکر کنند که زود بیدار شدن نشانه ای از بی خوابی یا افسردگی است. آنها ممکن است نگران بیدار شدن در اوایل صبح باشند. برای آنها سخت است در حالی که دیگران خواب هستند، بیدار شوند. آنها به علت نگرانی های خود ممکن است به نوعی بی خوابی ثانویه مبتلا شوند.

افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  ممکن است شیوه زندگی خود و یا شغل خود را در حوالی ساعات اولیه روز تنظیم کنند. به عنوان مثال، برای این گونه افراد، داشتن مشاغلی در شیفت های کاری بسیار زود، مناسب است. این شامل مشاغلی چون نانوایی یا جراحی می شود. برخی از افراد مبتلا به اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته  کارهایی را برای بدتر شدن شرایط شان انجام می دهند. آنها سعی می کنند ساعت خواب و بیداری خود را به هم بزنند تا سایر برنامه ها را انجام دهند. به عنوان مثال، آنها ممکن است بیش از حد قهوه بنوشند یا محرک مصرف کنند تا بتوانند در شب بیدار بمانند. یا ممکن است تلاش کنند در ساعات اولیه صبح بخوابند. برای انجام این کار، آنها ممکن است الکل و یا قرص های خواب آور مصرف کنند. این انتخاب ها تنها خواب شان را بدتر می کند. بیشتر بخوانید…

اختلال ریتم نامنظم خواب و بیداری

ریتم نامنظم خواب و بیداری یکی از چندین اختلال خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. افراد مبتلا به این اختلالات، زمان خوابی دارند که به نظر می رسد بسیار نا هماهنگ باشد. الگوهای خواب این گونه افراد، خواب شب “عادی” را دنبال نمی کنند.

افراد مبتلا به ریتم نامنظم خواب و بیداری ممکن است در طول یک دوره 24 ساعته، از خواب بیدار شوند. الگوی خواب به قطعات کوچکی تقسیم شده است. این مورد، مشابه خواب نوزادانی است که ممکن است برای چند ساعت بخوابند و سپس چند ساعت بیدار شوند. اگر تمام زمان های خواب را جمع ببندید، کل زمان خواب ممکن است برای آن گروه سنی طبیعی باشد.

در طول روز، ممکن است به نظر برسد که این گونه خواب آلود هستند، زیرا به طور مکرر چرت می زنند. در طول شب نیز ممکن است به نظر برسد که بی خوابی داشته باشند، زیرا مدت طولانی در طول شب بیدار می مانند. خواب آنها در تمام طول روز و تمام شب به قطعات تقسیم کوچک می شود. هیچ زمان خواب اصلی وجود ندارد که در هر زمانی از روز رخ دهد. بیشتر بخوانید…

اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته

اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته یکی از اختلالات خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. افراد مبتلا به این اختلالات، زمان خوابی دارند که به نظر می رسد بسیار نا هماهنگ باشد. الگوهای خواب این گونه افراد، خواب شب “عادی” را دنبال نمی کنند.

زمان خواب افرادی که از اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته رنج می برند، هر روز کمی بیشتر تغییر می کند. زمان خواب و زمان بیداری آن ها هر روز دیر تر و دیر تر می گردد. زمان خواب در طول هفته، گاهی منطبق با ساعت خواب عادی و گاهی از انطباق خارج می شود.

افراد عادی یک چرخه خواب شبانه روزی دارند که طولانی تر از 24 ساعت است. هر روز، نور صبح و سایر موارد، ساعت خواب و بیداری افراد عادی را در یک برنامه 24 ساعته تعیین می کند. بدون نور و تنظیم خودکار ساعت، زمان خواب افراد مبتلا به این اختلال مدام به جلو حرکت می کند. به همین دلیل است که بسیاری از افرادی که اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته دارند، نابینا هستند. نور تاثیر عمده ای بر تنظیم ساعت مغز دارد.

از آن جایی که هر روز خواب تان بیشتر به تعویق می افتد، چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته می تواند با سایر اختلالات خواب چرخه شبانه روزی اشتباه گرفته شود. با تغییر زمان خواب، شما تا صبح نمی خوابید. این مشکل ممکن است اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری به نظر برسد. پس از چند روز، دیر خوابیدن، در طول روز احساس خواب آلودگی می کنید. بعد از چند روز دیگر، در اوایل بعد از ظهر و عصر خواب تان می گیرد. این امر ممکن است مشابه اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته به نظر برسد. پس از سپری شدن روزهای بیشتر، به ساعات خواب طبیعی شبانه خود باز می گردید. سپس مجددا زمان خواب تغییر پیدا می کند. در حالت خواب عادی، زمان خواب به بخش های منقطع شکسته نمی شود. زمان خواب تنها در صورتی است که اختلالات خارج وجود داشته باشد، شکسته نمی شود. زمان خواب اصلی تان هر روز در یک زمان اتفاق نمی افتد. هر روز، زمان خواب تان دیر تر و دیر تر می شود و این چرخه مدام ادامه می یابد. بیشتر بخوانید…

اختلال خواب شیفت کاری

اختلال خواب شیفت کاری هنگامی رخ می دهد که در ساعاتی که باید به خواب رفته باشید (شب ها) مجبورید به فعالیت کاری خود بپردازید و از اینرو خواب تان مختل می شود. زمانی که به اختلال خواب شیفت کاری دچار می شوید، اختلافی بین چرخه خواب معمول تان و برنامه کاری تان به وجود خواهد آمد. ممکن است در ساعاتی که تمایل به خوابیدن دارید، لازم باشد در محل کارتان حضور داشته باشید. بنابراین در زمانی که نیاز به خوابیدن دارید، بدن تان مجبور است بیدار بماند.

افراد مبتلا به اختلال خواب شیفت کاری ممکن است 4 ساعت کمتر از حد متوسط خواب لازم برای یک کارگر بخوابد. اختلال خواب شیفت کاری موجب می شود خواب تان مختل شود یا به شدت احساس خستگی کنید. در این شرایط، کیفیت خواب به شدت افت می کند و ممکن است در هنگام بیدار شدن، احساس کسالت و بی حالی کنید. همچنین ممکن است در ساعات بیداری، احساس خستگی مفرط داشته باشید. این وضعیت می تواند به عملکرد شما آسیب برساند و شما را در معرض خطر اشتباهات جبران ناپذیری در محل کارتان قرار دهد.

الزاما هر کسی که کارش شیفتی است، به اختلال خواب شیفت کاری دچار نمی شود. بسیاری از افراد در ابتدای تغییر شیفت شان به این عارضه دچار می شوند. اگر بعد از گذشت چندین هفته در به خواب رفتن یا حفظ خواب تان مشکل داشتید، یا حتی بعد از خواب 7 الی 8 ساعت خواب، احساس خستگی می کنید، ممکن است به اختلال خواب شیفت کاری مبتلا شده باشید.

علائم اختلال خواب شیفت کاری معمولا تا زمانی که برنامه کاری تان را دنبال می کنید، ادامه پیدا می کند. مشکلات خواب پس از بازگشت زمان خواب تان به حالت عادی، برطرف می گردد. برخی از افراد ممکن است پس از پایان شیفت کاری نیز مشکلات خواب داشته باشند.

اختلال خواب شیفت کاری یک اختلال چرخه خواب شبانه روزی است. چرخه خواب شما ساعت داخلی بدن تان را تشکیل می دهد. این چرخه تقریبا 24 ساعته کار می کند. بدن شما از نور خورشید برای تعیین مقدار هورمون خواب آور ملاتونین استفاده می کند. تولید ملاتونین در طول شب بسیار بالا است و در طول روز بسیار کم است. در نتیجه، شما در طول روز هوشیار و در شب خواب آلوده هستید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است مانع از تولید ملاتونین در هنگام خواب شود.

برنامه های متعددی در شیفت کاری کارکنان وجود دارد که می تواند منجر به بروز مشکلاتی شود. این برنامه ها عبارتند از:

• شیفت در اوایل صبح
• شیفت های شبانه
• شیفت های نیمه شب
• شیفت های چرخشی

برخی از افراد، با برنامه های شیفت کاری ثابت مشکل دارند. افراد شب زنده دار ممکن است به راحتی بیشتری با کار کردن در یک شیفت شبانه نسبت به شیفت صبح هماهنگ شوند و مشکلی هم نداشته باشند. به همین ترتیب، افراد سحرخیز نیز می تواند با شیفت های صبح زود، احساس راحتی بیشتری داشته باشند. بسیاری از افراد با تنظیم خواب در شیفت های نیمه شب یا شیفت های چرخشی دچار مشکل می شوند. بیشتر بخوانید…

پرواز زدگی یا جت لگ

پرواز زدگی یا جت لگ (Jet lag)  زمانی اتفاق می افتد که به نقاطی با اختلاف زمانی زیاد سفر می کنید و برنامه خواب تان به هم می ریزد. پس از یک سفر هوایی طولانی، ممکن است ریتم چرخه خواب معمول تان با منطقه جدید هماهنگ باشد. یا ممکن است در منطقه جدید، بدن تان نیاز به خوابیدن در طول روز داشته باشد، یا هنگامی که زمان خواب است، بیدار بماند.

پرواز زدگی یک اختلال گذراست. این مشکل ممکن است زمانی شروع شود که دست کم به دو منطقه زمانی متفاوت سفر کنید. شدت پرواز زدگی، به تعداد مناطقی که سفر می کنید و مسیر پروازی که طی کرده اید، بستگی دارد. پرواز به شرق اغلب سخت تر از سفر به غرب قابل تنظیم است. برآورد شده است که در هر منطقه زمانی یک ساعت طول می کشد تا ساعت بدن تان به طور کامل با زمان محلی آن منطقه منطبق شود.

هنگامی که به پرواز زدگی دچار شوید، ممکن است مدت زمانی عملکرد برای تان دشوار گردد. شما ممکن است هنگامی که باید کارتان را انجام دهید، نتوانید هوشیار و بیدار بمانید. هر کسی در هر سنی ممکن است به پرواز زدگی دچار شود، اگر چه افراد سالخورده بیشتر احتمال ابتلا به آن را دارند و ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای بهبودی داشته باشند. برخی از افراد می توانند سریعتر از دیگران خود را با مناطق زمانی تطبیق دهند. خلبانان، خدمه پرواز و مسافران تجاری به دلیل سبک زندگی خود به احتمال زیاد به پرواز زدگی دچار می شوند.

پرواز زدگی می تواند در اثر موارد زیر بدتر شود:

• بی خوابی ناشی از سفر
• سپری کردن مدت زیادی در موقعیت ناراحت کنندهء نشسته، مانند نشستن در هواپیما
• استرس
• مصرف کافئین و الکل
• فشار هوا یا کیفیت ضعیف هوا

پرواز زدگی یک اختلال چرخه خواب شبانه روزی است. چرخه خواب شما ساعت داخلی بدن تان را تشکیل می دهد. این چرخه تقریبا 24 ساعته کار می کند. بدن شما از نور خورشید برای تعیین مقدار هورمون خواب آور ملاتونین استفاده می کند. تولید ملاتونین در طول شب بسیار بالا است و در طول روز بسیار کم است. در نتیجه، شما در طول روز هوشیار و در شب خواب آلوده هستید. سفر به مناطق مختلف با ساعات متفاوت می تواند ریتم خواب شما را مختل کند. بیشتر بخوانید…

جهت دریافت اطلاعات بیشتر این باره، تست خواب در کلینیک یا مشاوره، همین امروز با کلینیک ما تماس حاصل فرمایید.

شاد و سلامت باشید.

تحقیق و ترجمه: مینو زرفش