اینسامنیا یا بی خوابی چیست؟
اینسامنیا یا بی خوابی یک نوع اختلال خواب است که با سختی به خواب رفتن و خواب ماندن توصیف میشود. افراد مبتلا به بی خوابی دارای یک یا چند مورد از علائم زیر هستند:
1-به سختی خواب رفتن
2-اغلبا بیدار شدن در طول شب و مشکل به خواب رفتن
3-صبح ها زود بیدار شدن
4-احساس خستگی پس از بیدار شدن
انواع بی خوابی
دو نوع بی خوابی وجود دارد: بی خوابی اولیه و بی خوابی ثانویه.
A-بی خوابی اولیه: بیخوابی اولیه بدان معنی است که فرد با مشکلات خوابی مواجه است که به طور مستقیم با هیچ وضعیت یا مشکل سلامتی دیگر مرتبط نیست.
B-بی خوابی ثانویه: بیخوابی ثانویه به این معنی است که فرد به علت چیز دیگری مانند شرایط سلامتی (مانند آسم، افسردگی، آرتریت، سرطان یا سوزش سر دل) مشکلات خواب دارد. درد؛ داروهایی که مصرف می کنند؛ یا ماده ای که از آن استفاده می کنند (مثل الکل).
بی خوابی حاد در مقابل بی خوابی مزمن
بی خوابی نیز نسبت به اینکه چه مدت طول می کشد و چقدر این اتفاق می افتد متفاوت است. می تواند کوتاه مدت باشد(بی خوابی حاد) یا می تواند طولانی مدت باشد (بی خوابی مزمن). همچنین می تواند با گذر زمان و زمانی که یک فرد مشکلات خواب دارد، بیافتد. بی خوابی حاد می تواند از یک شب تا چند هفته گذشته باشد. بی خوابی زمانی مزمن نامیده میشود که یک نفر بی خوابی حداقل یک شب در هفته به مدت یک ماه یا بیشتر داشته باشد.
علل بی خوابی
علل بیخوابی حاد میتوانند عبارتند از:
1-استرس های شدید در زندگی (از دست دادن یا تغییر شغل، مرگ یک عزیز، طلاق، جا به جایی)
2-بیماری
3-ناراحتی احساسی یا فیزیکی
4-عوامل محیطی مانند سر و صدا، نور و یا درجه حرارت شدید (گرم یا سرد) که برای خواب خلل ایجاد میکنند
5-بعضی از داروها (مثلا برای درمان سرماخوردگی، آلرژی، افسردگی، فشار خون بالا و آسم) ممکن است مخل خواب باشند
6-مداخلات در برنامه معمول خواب (برای مثال، جت لگ یا تعویض شیفت از روزانه به شبانه)
علل بیخوابی مزمن عبارتند از:
1-افسردگی و / یا اضطراب
2-استرس مزمن
3-درد یا ناراحتی در شب
علائم بی خوابی
علائم بی خوابی می تواند شامل موارد زیر باشد:
1-خواب آلودگی در طول روز
2-خستگی عمومی
3-تحریک پذیری
4-مشکل تمرکز یا حافظه
تشخیص بی خوابی
اگر فکر می کنید بی خوابی دارید، با پزشک خود مشورت کنید. یک ارزیابی ممکن است شامل یک معاینه فیزیکی، بررسی تاریخچه پزشکی و سابقه ی خواب شما باشد. ممکن است از شما خواسته شود یک یا دو هفته در یک دفترچه روزانه ، پیگیری الگوهای خواب خود و نحوه ی احساس در طول روزتان را بنویسید. پزشک شما ممکن است بخواهد با شریک زندگی تان درباره میزان و کیفیت خواب شما مصاحبه کند. در بعضی موارد ممکن است نیاز باشد به آزمایشگاه های ویژه نظیر مرکز خواب مراجعه کنید.
درمان بی خوابی
بیخوابی حاد ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. بی خوابی خفیف اغلب می تواند از طریق تمرین عادات خواب خوب جلوگیری یا درمان شود. اگر بی خوابی باعث می شود که شما در طول روز به دلیل خواب آلودگی و خستگی دچار مشکل شوید، پزشک شما ممکن است قرص های خواب را برای مدت زمان محدودی تجویز کند. شروع سریع داروهای کوتاه مدت می تواند به شما در جلوگیری از اثراتی مانند خواب آلودگی در روز بعد کمک کند. از استفاده قرصهای خواب به صورت بی رویه برای درمان بی خوابی اجتناب کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ای داشته باشند و گاه در طول زمان از اثربخشی خود کاسته شوند.
درمان بیخوابی مزمن، ابتدا درمان هر گونه زمینه بیماری یا مشکلات سلامتی که باعث بیخوابی می شود، شامل می شود. اگر بی خوابی همچنان ادامه داشته باشد، پزشک شما ممکن است درمان رفتاری را پیشنهاد کند. رویکردهای رفتاری به شما کمک می کند تا رفتارهایی را تغییر دهید که ممکن است بی خوابی را بدتر کنند و رفتارهای جدید را برای ترویج خواب یاد بگیرند. تکنیک هایی مانند ورزش های آرام بخش، درمان محدودیت خواب و بازسازی، ممکن است مفید باشد.
عادات خوب خواب برای فائق آمدن به بی خوابی
عادات خواب خوب، همچنین به نام “بهداشت خواب” می تواند به شما کمک کند خواب خوبی را در شب تجربه کرده و بر بی خوابی فائق بیایید . در اینجا چند نکته وجود دارد:
سعی کنید هر شب در زمان مشخصی به خواب بروید و هر روز صبح در همان زمان ثابت بیدار شوید. سعی کنید در طول روز از خوابیدن بپرهیزید، زیرا ممکن است خواب شب هنگام شما را کم کند.
از استفاده طولانی مدت از تلفن ها یا دستگاه های دیگر (“کتاب الکترونیکی”) که نور دارند را قبل از خواب اجتناب کنید.این عوامل می تواند بباعث شوند به خواب رفتن سخت تر شود.
از مصرف کافئین، نیکوتین و الکل دیر هنگام در روز اجتناب کنید. کافئین و نیکوتین محرک هستند و می توانند از خواب رفتن شما جلوگیری کنند. الکل می تواند باعث بیدار شدن در شب شود و کیفیت خواب شما را تحت شعاع قرار دهد.
ورزش منظم داشته باشید اما سعی نکنید نزدیک زمان خواب تمرین داشته باشید، زیرا ممکن است شما را تحریک
کند و به خواب رفتنتان سخت شود. کارشناسان توصیه می کنند که حداقل سه تا چهار ساعت قبل از خوابیدن ورزش نکنید.
دیر وقت غذای سنگین نخورید. یک میان وعده سبک قبل از خواب، ممکن است به شما در خواب کمک کند.
محیط اتاق خواب خود را جوری طراحی کنید که احساس آرامش کنید و اطمینان حاصل کنید که محیط تاریک، آرام و نه خیلی گرم و یا خیلی سرد است.
اگر مشکل نور وجود دارد، از یک چشم بند مخصوص خواب استفاده کنید. اگر سر و صدا مشکل ساز است، سعی کنید گوش گیر، پنکه، و یا یک دستگاه که تولید “صدای سفید”( صدایی شبیهه برفک تلویزیون) برای پوشش صداهای محیط استفاده کنید.
قبل از خواب یک روند را به طور معمول برای کمک برای خواب بهتر انجام دهید. کتاب بخوانید، به موسیقی گوش کنید ویا حمام بروید.
از استفاده از تخت خود برای هر چیزی غیر از خوابیدن و یا برقرای رابطه جنسی اجتناب کنید.
اگر نمی توانید به خواب بروید و هنوز خواب آلود نشدید، از جایتان بلند شوید و بروید مطالعه کنید یا کاری انجام دهید که بیش از حد مهیج نباشد تا زمانی که احساس خواب آلودگی کنید.
اگر به صورت هوشیار در جایتان دراز کشیده اید و نگران برخی چیزها و مسائل هستید، سعی کنید قبل از رفتن به رختخواب، لیست کارهای خود را بنویسید. نوشتن لیست کارها به شما کمک می کند تا در طول شب ذهنتان متمرکز روی آن ها نباشد و دیگر نگران نباشید.
بی خوابی- بررسی و آمار
بی خوابی شایع ترین شکایت خواب است. این اتفاق می افتد زمانی که شما در به خواب رفتن و یا تمام شب خواب ماندن مشکل داشته باشید حتی اگر فرصت این در اختیارتان باشد که کل شب خواب را تجربه کنید. علل، علائم و شدت بیخوابی از فرد به فرد متفاوت است. بی خوابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
به سختی خواب رفتن
دشواری خواب ماندن در تمام شب
صبح زود بیدار شدن
بی خوابی شامل اختلالات خواب و علائم روزانه می شود. اثرات بی خوابی می تواند تقریبا هر جنبه ای از زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات نشان می دهد که بی خوابی منفی بر عملکرد کار تاثیر می گذارد، تصمیم گیری را مختل می کند و می تواند به روابط آسیب برساند. در اغلب موارد، افراد مبتلا به بی خوابی گزارش کلی کیفیت زندگی بدتر می کنند.
برای هر کسی پیش می اید که بعضی شبها مثلا در شب نشینی ها خواب ضعیف و کم کیفیتی را تجربه کند. در بسیاری از موارد این به دلیل دیر وقت خوابیدن و یا خیلی زود بیدار شدن است. این به این معنا نیست که شما دچار بیخوابی شده اید، به این معنی است که خواب کافی نداشته اید.
30 تا 35 درصد بزرگسالان از بی خوابی شکایت دارند. در گروه هایی مانند افراد مسن، زنان، افراد تحت فشار و افرادی که با مشکلات خاص پزشکی و روانی مانند افسردگی هستند، شایع تر است.
دو نوع بی خوابی بر اساس مداومت و مدت زمان تجربه اختلال خواب وجود دارد:
بی خوابی کوتاه مدت: این نوع بی خوابی کوتاه مدت تا سه ماه طول می کشد. این در 15 تا 20 درصد مردم اتفاق می افتد.
بیخوابی مزمن: این نوع بی خوابی حداقل 3 بار در هفته رخ می دهد و حداقل 3 ماه طول می کشد. حدود 10 درصد افراد مبتلا به بی خوابی مزمن هستند.
تیم حرفه ایی کلینیک خواب و پزشکهای متخصص خواب میتوانند بی خوابی مزمن را تشخیص داده و در کلینیک خواب آن را آزمایش کرده و بررسی کنند و همچنین مراقبت های مداوم را فراهم کنند.
مترجم و محقق: محجوبه فاموری