تا حالا شده نوزاد دلبندتان را در خواب ببینید که ناگهان نفسش برای چند لحظه قطع می‌شود؟ یا شاید متوجه شده‌اید که الگوی تنفسی او عجیب و نامنظم است؟ اگر این اتفاق‌ها برایتان آشناست، احتمالاً با آپنه خواب در نوزادان روبه‌رو هستید! 🚼💤
آپنه خواب نوزادان چیست؟ این اختلال تنفسی در هنگام خواب باعث کاهش یا توقف تنفس می‌شود و می‌تواند از چند ثانیه تا بیش از ۲۰ ثانیه ادامه داشته باشد. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، سطح اکسیژن خون پایین می‌آید و در برخی موارد، ضربان قلب نوزاد کند می‌شود (به این حالت برادی‌کاردی می‌گویند). 😟💔
اما نگران نباشید! همه‌ی این موارد خطرناک نیستند و بسیاری از نوزادان بدون مشکل خاصی از این مرحله عبور می‌کنند. ولی شناخت انواع، علل، علائم و روش‌های درمان این مشکل می‌تواند به حفظ سلامت فرزند شما کمک کند. در ادامه، همه چیز را درباره‌ی آپنه خواب در نوزادان بررسی می‌کنیم. 👇
🔹 انواع آپنه خواب در نوزادان
آپنه خواب در نوزادان می‌تواند در سه نوع مختلف رخ دهد. هرکدام از این انواع، علت و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند:
1️⃣ آپنه خواب مرکزی (Central Apnea) – وقتی مغز فرمان نفس کشیدن نمی‌دهد! 🧠❌
در این نوع از آپنه، مغز نوزاد به درستی سیگنال‌های تنفسی را ارسال نمی‌کند. به عبارت دیگر، کودک تلاشی برای نفس کشیدن نمی‌کند، نه اینکه مسیر هوایی او بسته باشد.
این نوع آپنه معمولاً در نوزادان نارس و نوزادانی که مغزشان هنوز کامل رشد نکرده دیده می‌شود.
💡 ویژگی‌های اصلی آپنه خواب مرکزی:
✅ تنفس نوزاد کاملاً متوقف می‌شود بدون هیچ نشانه‌ای از تلاش برای نفس کشیدن.
✅ بیشتر در نوزادانی که زودتر از ۳۷ هفته به دنیا آمده‌اند دیده می‌شود.
✅ می‌تواند به دلیل مشکلات عصبی، نارسایی مغزی یا حتی مشکلات قلبی رخ دهد.
2️⃣ آپنه خواب انسدادی (Obstructive Apnea) – وقتی راه هوایی بسته می‌شود! 🚫💨
این نوع از آپنه زمانی رخ می‌دهد که راه هوایی فوقانی نوزاد بسته شده یا مسدود می‌شود. در این حالت، نوزاد تلاش می‌کند نفس بکشد، اما هوا از مسیر هوایی عبور نمی‌کند. این نوع آپنه بسیار شبیه به آپنه خواب بزرگسالان است. 😴
💡 علائم و ویژگی‌های آپنه خواب انسدادی:
✅ خروپف کردن یا صداهای غیرعادی هنگام تنفس
✅ توقف تنفس همراه با تلاش برای تنفس
✅ مشکل در بلع، ریفلاکس اسیدی یا مشکلات مادرزادی در مسیر هوایی
3️⃣ آپنه خواب ترکیبی (Mixed Apnea) – ترکیبی از دو نوع بالا! 🔄😵
این نوع آپنه ترکیبی از آپنه مرکزی و انسدادی است. یعنی ابتدا مغز دستور نفس کشیدن را نمی‌دهد (آپنه مرکزی) و سپس راه هوایی نوزاد بسته می‌شود (آپنه انسدادی).
💡 نکات مهم درباره آپنه خواب ترکیبی:
✅ بیشتر در نوزادان نارس دیده می‌شود.
✅ نوزاد ممکن است برای چند ثانیه تنفس نکند و بعد از یک توقف کوتاه، راه هوایی او مسدود شود.
✅ در بسیاری از موارد، پس از چند هفته تا چند ماه خودبه‌خود برطرف می‌شود.
⚠️ علائم آپنه خواب در نوزادان – چه نشانه‌هایی باید ما را نگران کند؟
اگر فرزند شما یکی از نشانه‌های زیر را دارد، بهتر است سریعاً با پزشک مشورت کنید: 🏥
❌ توقف‌های تنفسی مکرر: نوزاد برای بیش از ۲۰ ثانیه نفس نمی‌کشد.
❌ کاهش سطح اکسیژن: تغییر رنگ پوست (بنفش یا آبی شدن اطراف لب‌ها و انگشتان).
❌ ضربان قلب آهسته: برادی‌کاردی (کمتر از ۱۰۰ ضربان در دقیقه در نوزادان نارس).
❌ حرکت‌های غیرعادی: مانند تکان‌های ناگهانی، لرزش یا حرکات غیرمعمول بدن.
❌ بیدار شدن‌های مکرر در طول شب: همراه با نفس‌نفس زدن یا تنگی نفس.
🔴 نکته مهم: اگر نوزاد شما به احیای تنفسی نیاز پیدا کرد یا رنگ پوستش تغییر کرد، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید! 🚑
🎯 چه عواملی خطر آپنه خواب را در نوزادان افزایش می‌دهد؟
💢 نوزادان نارس: هرچه وزن نوزاد کمتر باشد، خطر آپنه بیشتر است.
💢 ریفلاکس معده (GERD): برگشت اسید معده می‌تواند باعث تحریک مسیر هوایی شود.
💢 کم‌خونی: کاهش گلبول‌های قرمز می‌تواند در اکسیژن‌رسانی مشکل ایجاد کند.
💢 عفونت‌های تنفسی: مانند ذات‌الریه یا برونشیت.
💢 اختلالات متابولیکی: مانند کاهش سطح گلوکز خون.
💢 سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): برخی از نوزادانی که به این سندرم مبتلا شده‌اند، قبل از آن علائم آپنه خواب داشته‌اند.
🩺 چگونه می‌توان آپنه خواب نوزادان را تشخیص داد؟
اگر نوزاد شما علائم آپنه دارد، پزشک ممکن است تست خواب شبانه (پلی‌سومنوگرافی – PSG) را پیشنهاد دهد.
📌 در این تست موارد زیر بررسی می‌شوند:
✅ میزان اکسیژن خون نوزاد 🩸
✅ ضربان قلب و میزان وقفه‌های تنفسی ❤️
✅ الگوی امواج مغزی (EEG) 🧠
✅ حرکات بدن و عضلات در خواب
در برخی موارد، آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI یا آندوسکوپی نیز برای بررسی انسداد مسیر هوایی انجام می‌شود.
💊 روش‌های درمان آپنه خواب نوزادان
✅ انتظار و مشاهده: در بسیاری از نوزادان نارس، آپنه خودبه‌خود برطرف می‌شود.
✅ داروهای محرک تنفسی: مانند کافئین یا تئوفیلین که تنفس نوزاد را تحریک می‌کنند.
✅ استفاده از دستگاه‌های کمک تنفسی: مانند CPAP یا BiPAP که فشار هوای مثبت را وارد مسیر تنفسی می‌کنند.
✅ درمان مشکلات زمینه‌ای: مانند کم‌خونی، ریفلاکس یا عفونت‌های تنفسی.
✅ نظارت در بیمارستان: نوزادان با آپنه شدید ممکن است برای چند هفته در بخش NICU (مراقبت‌های ویژه نوزادان) بستری شوند.
🏁 نتیجه‌گیری: آیا آپنه خواب نوزادان نگران‌کننده است؟
آپنه خواب در نوزادان می‌تواند طبیعی یا نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. اگر وقفه‌های تنفسی کمتر از ۲۰ ثانیه است و نوزاد علائم خطرناک ندارد، معمولاً نیازی به نگرانی نیست. اما اگر نوزاد دچار وقفه‌های طولانی، تغییر رنگ پوست یا کاهش ضربان قلب می‌شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
🌟 اگر درباره‌ی سلامت تنفسی فرزندتان نگران هستید، همین امروز با یک متخصص خواب مشورت کنید! 💙👶
