تشریح اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته
اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته یکی از اختلالات خواب چرخه شبانه روزی محسوب می شود. افراد مبتلا به این اختلالات، زمان خوابی دارند که به نظر می رسد بسیار نا هماهنگ باشد. الگوهای خواب این گونه افراد، خواب شب “عادی” را دنبال نمی کنند.
زمان خواب افرادی که از اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته رنج می برند، هر روز کمی بیشتر تغییر می کند. زمان خواب و زمان بیداری آن ها هر روز دیر تر و دیر تر می گردد. زمان خواب در طول هفته، گاهی منطبق با ساعت خواب عادی و گاهی از انطباق خارج می شود.
افراد عادی یک چرخه خواب شبانه روزی دارند که طولانی تر از 24 ساعت است. هر روز، نور صبح و سایر موارد، ساعت خواب و بیداری افراد عادی را در یک برنامه 24 ساعته تعیین می کند. بدون نور و تنظیم خودکار ساعت، زمان خواب افراد مبتلا به این اختلال مدام به جلو حرکت می کند. به همین دلیل است که بسیاری از افرادی که اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته دارند، نابینا هستند. نور تاثیر عمده ای بر تنظیم ساعت مغز دارد.
از آن جایی که هر روز خواب تان بیشتر به تعویق می افتد، چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته می تواند با سایر اختلالات خواب چرخه شبانه روزی اشتباه گرفته شود. با تغییر زمان خواب، شما تا صبح نمی خوابید. این مشکل ممکن است اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری به نظر برسد. پس از چند روز، دیر خوابیدن، در طول روز احساس خواب آلودگی می کنید. بعد از چند روز دیگر، در اوایل بعد از ظهر و عصر خواب تان می گیرد. این امر ممکن است مشابه اختلال فاز خواب و بیداری پیشرفته به نظر برسد. پس از سپری شدن روزهای بیشتر، به ساعات خواب طبیعی شبانه خود باز می گردید. سپس مجددا زمان خواب تغییر پیدا می کند. در حالت خواب عادی، زمان خواب به بخش های منقطع شکسته نمی شود. زمان خواب تنها در صورتی است که اختلالات خارج وجود داشته باشد، شکسته نمی شود. زمان خواب اصلی تان هر روز در یک زمان اتفاق نمی افتد. هر روز، زمان خواب تان دیر تر و دیر تر می شود و این چرخه مدام ادامه می یابد.
علائم اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته
فرد مبتلا به اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته ممکن است:
- چرخه خوابی داشته باشد که به نظر می رسد هر شب دیر و دیر تر می شود
- هر روز دیر و دیر تر بیدار شود
- زمان خوابی داشته باشد که گاهی اوقات تغییر می کند
- چرخه خوابش بدون هیچ گونه وقفه درونی به تعویق افتد
عوامل خطر
بیش از نیمی از افراد نابینا دارای اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته هستند. با این حال برخی از افراد نابینا این اختلال را ندارند. آنها هنوز مسیر مغزی در بخشی از مغز که به عنوان ساعت بدن عمل می کند را دارند.
همچنین برخی از افراد نابینا همچنان دارای چرخه خواب شبانه روزی نرمالی هستند. ساعت بدن شان را می توانند علاوه بر نور، با نشانه های زمانی دیگر تنظیم کنند. اما اکثر افراد نابینا نوعی اختلالات خواب را گزارش می دهند.
برخی از افرادی که نابینا نیستند نیز این اختلال را دارند. اما این موارد بسیار نادر هستند. شرایطی وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد این مشکل در این افراد شود. نور روزانه و فعالیت های دیگر در تنظیم ساعات خواب ما مهم هستند. عادت های بد خواب ممکن است این شرایط را در افرادی که دارای ساعت های درونی ضعیف تر هستند، به وجود آورد. این امر به ویژه هنگامی صدق می کند که به طور مناسب در معرض نور روزانه قرار نگیرند. اگر هرگز اتاق تاریک را ترک نکنید، ساعت درونی تان ممکن است تنظیم مجدد نداشته باشد. زمان خواب شما می تواند دیر تر و دیر تر شود. و بدن تان نشانه های معمول طبیعی را از محیط اطراف خود دریافت نمی کند.
برخی از افراد مبتلا به این مشکل ممکن است به اختلالات روانپزشکی یا شخصیتی دچار شوند. این اختلال ممکن است با عادت های دیگر مانند سوء مصرف مواد نیز همراه شود.
این مشکل در افراد مبتلا به اختلال تاخیر در فاز خواب و بیداری افتاده که در حال درمان هستند نیز گزارش شده است.
افراد ممکن است در صورت ابتلا به اختلالات عصبی یا مغزی زیر، به این مشکل دچار شده باشند:
- عقب ماندگی ذهنی
- آسیب مغزی
- دمانس
تشخیص
شما باید جهت مشاوره به پزشک مراجعه کنید. این اختلال باعث بروز مشکلاتی در کار و خانواده می شود. چرخه خواب تان در طول زمان، به تدریج منطبق و خارج از انطباق می گردد. زمان خواب ثابتی برای شما وجود ندارد، یا زودتر یا دیرتر می خوابید. گاهی اوقات زمان خواب اصلی در طول شب و گاهی اوقات در طول روز است.
افراد مبتلا به این اختلال در حفظ روابط و بر عهده گیری مسئولیت ها مشکل دارند. این اختلال ممکن است شما را به حضور دائمی در خانه و تنها ماندن محکوم کند. در خانه ماندن می تواند این مشکل را بدتر کند. برخی از افراد نیز عادات و داروهایی را امتحان می کنند تا مشکل شان را حل کنند. این نیز ممکن است شرایط را بدتر کند. اگر آنها سعی کنند این مشکل را خودشان با مصرف قرص یا الکل برطرف کنند، ممکن است با مشکل دیگری مواجه شوند.
پزشک باید از علائم پزشکی، عصبی و عادات خواب شما را بداند. پزشک همچنین باید از مصرف دارو، الکل و سابقه خانوادگی تان نیز مطلع باشد. حتما پزشک تان را از مصرف هر گونه مواد مخدر، الکل و دارو در گذشته یا حال مطلع کنید. همچنین اگر دچار اختلالات خواب یا اختلالات عصبی شده اید، به پزشک اطلاع دهید.
پزشک باید یک آزمایش کامل پزشکی و عصبی انجام دهد.
پزشک ممکن است از شما بخواهد اطلاعات خواب خود را به چندین هفته در یک دفتر یادداشت بنویسید. این اطلاعات شامل زمانی است که شما به طور معمول به خواب می روید و بیدار می شوید. شما همچنین می توانید میزان خواب خود را با استفاده از مقیاس خواب آلودگی اپوورث (Epworth Sleepiness Scale) بررسی کنید.
تشخیص اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته به صورت بالینی و بر اساس اطلاعات دفتر یادداشت روزانه تان انجام می شود. ممکن است از شما خواسته شود از یک اکتی گراف در خانه استفاده کنید. این دستگاه، یک ساعت مچی است که زمان خواب و بیداری افراد را طی 2 هفته ثبت می کند.
سایر روش های آزمایشی نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. این روش ها ممکن است شامل نظارت مداوم بر دمای بدن شما باشد. سطح ملاتونین را نیز می تواد با آزمایش بزاق اندازه گیری کرد. اما این آزمایش ها بیشتر برای تحقیقات استفاده می شود.
پزشک شما ممکن است مشکوک باشد که یک مشکل عصبی یا بیماری دیگری دخیل باشد. در این مورد، ممکن است از شما خواسته شود آزمایش خون انجام دهید. همچنین ممکن است لازم باشد یک اسکن سی تی یا یک MRI نیز انجام دهید.
معمولا به تست خواب شبانه نیازی نیست. تنها در مواردی که در معرض اختلالات خواب دیگر باشید، ممکن است تست خواب انجام شود. این نوع تست، یک پلی سومنوگرافی است. تست خواب، بهترین روش برای ارزیابی خواب شماست. این تست، نمودار امواج مغزی، ضربان قلب و تنفس تان در طول خواب را نشان می دهد. همچنین حرکات دست و پا را ثبت می کند. تست خواب نشان خواهد داد که آیا شما به سایر اختلالات خواب مبتلا هستید یا خیر. نمونه هایی از این اختلالات شامل آپنه خواب و اختلال حرکتی اندام ها است. این روش، همچنین شدت مشکل را نشان می دهد. از آنجا که زود به خواب می روید و زود از خواب بیدار می شوید، تست خواب باید در طول زمان خواب تان انجام شود. اگر اختلال خواب دیگری نداشته باشید، مطالعه خواب باید خواب شما را به صورت طبیعی نشان دهد. تست خواب برای تشخیص اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته استفاده نمی شود.
درمان اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته
درمان اختلال چرخه خواب و بیداری غیر ۲۴ ساعته، تلاش جهت افزایش تحریک برای تنظیم مجدد ساعت خواب در مغز شما است. هدف این است که در شب زمان خواب طولانی تر و در طول روز زمان بیداری طولانی تری داشته باشید.
ملاتونین یکی از درمان های ممکن برای افراد بالغ است. بیماران باید با متخصص خواب خود برای تعیین زمان مناسب و دوز ملاتونین مشورت کنند.
برای افراد سالم، نور درمانی، روشی برای کمک به ساعت بدن ضعیف است. سایر عادات برنامه ریزی شده نیز می تواند کمک کند.
آموزش و مشاوره رفتاری نیز می تواند مفید باشد. تبعیت کردن از قوانین بهداشت خواب خوب، یک راه مهم برای حفظ زمان خواب اصلی به شمار می رود. همانطور که مطالعات تحقیقاتی ادامه می یابد، اطلاعات بیشتری در مورد علل و سایر درمان های این اختلال خواب ناگهانی در آینده در دسترس خواهد بود.
تحقیق و ترجمه: مینو زرفش